Koroner Bypass Ameliyatı Nedir?
Koroner damarlar kalbi besleyen ve kalbin sağlıklı çalışmasını sağlayan kalbin çok önemli ve özel damarlarıdır. Bu damarlardan biri ya da bir kaçının daralması ya da tıkanması sonucu, kalbe yeteri kadar kan gitmeyeceği için göğüs ağrısı , kalp krizi veya ölüm gelişebilir.
Koroner bypass ameliyatı bu tıkalı damarların besleyemediği sahayı vücudun başka yerlerinden alınan damarlarla beslemek için yapılmaktadır. Günümüzde erişkinlerde yapılan açık kalp ameliyatlarının % 80’inden fazlası koroner bypass ameliyatlarıdır.
Bunu gerçekleştirmek için genel olarak , göğsün iç kısmında bulunan bir atar damar (IMA), kol atardamarı (radial arter) ve bacak toplardamarı (safen veni) kullanılır. Vücudun bu damarlarının çıkarılarak koroner bypas ameliyatlarında kullanılmasının çok özel durumlar dışında vücuda herhangi bir zararı bulunmamaktadır.
Alınan bu damarlar hastalıklı damarların tıkalı ya da daralmış bölümlerinin ilerisine kan taşımak için kullanılır. Böylece kalbe giden kan miktarı artmış olur. Kalp yeterli miktarda kana kavuşunca göğüs ağrısı kaybolur,kalp kaslarının normal beslenmesi sağlandığı için kalp krizi geçirme riski büyük oranda ortadan kalkar.
Koroner bypass ameliyatları neden yapılmaktadır?
Kalbimiz vücudumuzda dolaşımı sağlayan motor olarak düşünülmelidir. Sağlıklı çalışabilmesi için kanın içindeki değişik maddelerden enerjsini almaktadır. Damarların daralması ya da tıkanması kalp kaslarının beslenmesini etkileyerek göğüs ağrısına neden olmakta , kan akımının tamamern kesilmesi ve kalp kaslarının tama yakın beslenememesi kalp krizine ve hatta kalp kasındaki krize bağlı etkilenme geniş alanda olursa ölüme kadar giden istenmeyen olaylara neden olmaktadır. İşte bu durumlarda koroner anjio gibi tanısal işlemler yapılarak koronerlerdeki problem ortaya konulmalı vakit kaybatmeden gerekli girişin hemen yapılmalıdır. Bu olgularda yapılacak olan koroner bypass ameliyatlarının amacı; kalpde tıkalı damarların olduğu bölgelere yapılacak bypaslarla yeteri kadar kan sağlayarak ölümcül olabilecek bu risklerin önüne geçmektir.
Kalp Ameliyatı Sonrası Yaşam
Ameliyattan sonra 5. günde evine taburcu edilen hastaların vücutlarının her ameliyatda olduğu gibi eski temposuna dönmesi zaman alabilir. Bazı günler kişi kendini iyi hissederken, bazı günler biraz halsiz ve bitkin hissedebilir. Uykusuzluk, sinirlilik ve keyifsizlik olabilir. Tüm bunların birkaç hafta içinde azalarak kaybolacağı hastaya muhakkak anlatılarak bilgilendirme tam yapılması gereklidir.
. Ameliyattan sonra hafif egzersizler yapılması ve bunun zaman içinde giderek artırılması iyileşmeyi hızlandıracaktır. Önce ev içinden başlayarak kısa yürüyüşler yapılabilir. Zamanla yürüme mesafesini artırarak, hava uygunsa ev dışında yürüyüş yapılabilir. Merdiven çıkmak gerekirse bu yavaş yavaş ve her katta dinlenerek yapılmalıdır.
Ameliyat sonrası göğüs kemiğinin tam olarak iyileşmesi için 6-8 hafta gerekir ve tüm kemiklerin iyileşmesinde olduğu gibi yaşlılarda bu süre biraz uzayabilir. Bu süre içinde göğüs kemiğinin düzgün olarak kaynaması için yatakta yan yatmamanız ve ağırlık kaldırmamanız çok önemlidir.
Cinsel yaşama kısaca bakacak olursak;Açık kalp ameliyatından sonra hemen herkes cinsel yaşamıyla ilgili endişelere duyar, ama bunlar çoğu kez yersizdir. Cinsel ilişki yaklaşık iki kat merdiven çıkmaya eşit enerji harcamaya neden olduğundan bu da kişiye ciddi bir yorgunluk getirmez. Öte yandan ameliyattan sonra kalp damarlarında kan akışı artmış olduğu için kalp daha güçlü çalışır..Ameliyattan 4-6 hafta sonra cinsel ilişkide bulunmanın bazı kurallara uyulduğu müddetçe bir sakıncası yoktur.
Koroner bypass ameliyatından sonra sigara kullanmayanların kullananlara göre daha uzun ve daha rahat yaşam sürdükleri bilindiğinden sigara kullanımı koroner bypas sonrası kesinlikle olmamalıdır. Kişinin kendisine ve kalbine yapabileceği en büyük kötülüğün sigara kullanımı olduğu hiçbir zaman unutulmamalıdır.
İkinci Yaşam
Koroner bypass ile hastaya maksimum yaşamsal fayda sağlandığından , kişinin verilen bu ikinci şansı çok iyi değerlendirmesi gereklidir. Zamanında ve iyi planlanmış bir operasyondan sonra hastalar kalp krizi ve ölüm riskinden uzaklaşmış olarak uzun yıllar rahat bir şekilde yaşantılarını sürdürebilmektedirler . Bypass sonrası risk faktörlerini azaltmanın yanı sıra dikkat edilecek hususların başında, düzenli egzersiz yapmak gelmekte olup özellikle her gün yapılan yürüyüşler kalp ve genel sağlık açısından bypass sonrası altın değerindedir.
Koroner Bypas=Konforlu Yaşam
Koroner bypass ameliyatı sonrası bir çok hasta ameliyatın doğası gereği , genellikle bazı olumsuz düşüncelere kapılabilirler. Yaşadıkları ameliyatın psikolojisi ile kendilerinin artık yarım bir insan olarak, iş göremeyecek durumda olduklarını , ailesine katkısının azalacağını ve özel hayatının eskisi gibi hiçbir zaman olamayacağını düşünebilirler. Bu endişeler de onları ameliyatın ilk günleri geçtikten sonra ciddi bir ruhsal çöküntü içine sokabilmektedir.. Oysaki böyle bir durumun söz konusu bile olamayacağı bilinmelidir ve psikolojiyi desteklemek için gerekli olursa hiç çekinmeden medikal destek alınmalıdır. Aksine;koroner arter hastalığı olan kişiler normal yaşantılarında ciddi bir kalp krizi tehdidi altında yaşamaktadırlar . Bu risk altında yaşamakta olan kişiler koroner bypass” sonrasında daha güvenli ve daha konforlu bir hayata merhaba demektedirler.
