Sıcak Havalar ve Kalp Sağlığımız
Prof Dr Özalp Karabay
DEÜTF Kalp Damar Cerrahi AD Öğretim Üyesi
Kalp hastalıkları tüm dünyadaki ölüm sebepleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır .Kalp damar hastalıklarının olumsuz sonuçlarından kurtulup, hayat kalitesini yükseltmenin yolu yaşam tarzı değişikliklerinden ve sıcak soğuk hava değişimi gibi olumsuz iklim koşullarına uygun hareket etmekten geçiyor.
Kalp damar hastalıkları nedeniyle dünyada her yıl 17.5 milyon kişi yaşamını yitirmekte olup ülkemizde ise bu oran bir yılda yaklaşık 200 bin kişinin kaybı olarak belirtilmektedir.
Sağlıklı kişilerin bile etkilenebildiği mevsim geçişlerinde özellikle kalp ve damar hastalığı olanların, çok dikkatli olmaları gerekmektedir.
Son yıllarda belirgin olarak hissedilen küresel iklim değişiklikleri ile birlikte yaz ayları artık deniz, güneş ve tatil gibi güzelliklerle anılmaktan öte genel vücut sağlığının hassasiyetle korunması gereken bir dönem olarak tanımlanmaktadır. Bazı durumlarda can kaybına dahi neden olabilen sıcak havalarda çok dikkatli olunması gerekmektedir. 65 yaş üzeri kişilerde hava sıcaklığının 20 derece üzerine çıktığı her 1 derece artış için ölüm oranında % 2 artışa neden olmaktadır.
Erkek cinsiyetin havanın ısınmasından kadınlara göre daha fazla etkilendiği de araştırmalarda gösterilmiştir. Sıcaklık artışları daha çok erkeklerde 60-64 yaş arası hastaları, kadınlarda ise 70 yaş ve üzerindekileri ciddi bir şekilde etkilemektedir.
Bir başka bilinmesi gereken durum ; gelir düzeyi düşük kişilerde iklim değişikliğiyle birlikte kalp ve damar hastalıklarına daha fazla rastlanılmasıdır. Risk faktörlerinin daha yüksek oranda bulunması, kötü ortam ve yaşam koşullarına bağlı sıcağa daha çok maruz kalma bu hastalıkların artışına neden olmakta ve ölm ranlarında yükselmee neden olmakadr Özellikle hava sıcaklığının 30 dereceyi aşmasıyla birlikte 50-64 yaş arası kişilerin hastaneye yatma oranı yükselmektedir. Sıcaklığının 30 derecenin üzerine çıktığı günlerde, eğer bir de eşlik eden kalp hastalığı riski bulunan insanlar varsa (Hipertansiyon, diyabet, koroner kalp hastalığı, kalp kapak hastalığı, kalp yetmezliği vb), bu gruba girenlerin daha dikkatli olmaları gerekmektedir.
Özellikle kalp hastalığı olan veya kalp hastalığı riski taşıyanlarda kalp krizi, çarpıntı, ritim bozukluğu ve tansiyon dengesizliklerini artırır. Kalbimizin verimli çalışabilmesi için damarlardaki kan miktarı ve muhtevasının uygun olması gerekir. Sıcak havalar da vücut ısısının ayarlanması için derimizi besleyen damarlarda aşırı terleme oluşur. Terleme ile vücudumuz su ve tuz kaybeder. Kaybettiğimiz su ve tuzları yeterince alamazsak veya zamanında alamazsak olumsuzluklar ortaya çıkar
Sıcağın dolaşım üzerindeki istenmeyen etkileri olarak sıvı ve tuz kaybı ağırlıklı olarak ortaya çıkmaktadır. Sıvı ve tuz kaybı sonucunda ise kanın akışkanlığında azalma meydana gelmekte,ayrıca böbreklerin suyu tutmak için devreye girmesi sonucu damarları büzüştürücü etki meydana gelip suyu tutarak kan basıncını daha da arttırması kalbin üzerine fazladan bir yük bindirmekte ve böbrek fonksiyonunu da bozmaktadır. Ayrıca kalp yetmezliği hastalarında görülen sıcağa adaptasyon zorluğu ve bunun sonucunda hayati organlara kan akımında azalma hayatı tehdit edici durumları (Kalp krizi, ritim bozukluğu vb) ortaya çıkarmaktadır.
Yaz mevsiminde kalp sağlığınızı korumak için bu önerileri dikkate alın.
1- Yağlı, bol kalorili yiyeceklerden kaçınılmalı, taze sebze ve meyve tüketilmeye çalışılmalıdır.
2- Alkol, özellikle sıcak havalarda tüketilmemelidir. Güneş ışınlarının dik geldiği öğle saatlerinde, açık havada alkol tüketilmemelidir.
3- Sıcak havalarda günde 2-2,5 lt su tüketilmelidir. Bu miktarda sadece tüketilmesi gerekli olan su olup, soda, kola, çay, kahve vb sıvıları içermemektedir.
4- Sıcak havalarda açık renkli, hafif, pamuklu, rahat ve bol, terleme ile vücut sıcaklığının dengelenmesine yardımcı giysiler kullanılmalıdır.
5- Özellikle, yaz aylarında, güneşin en tepede olduğu saatlerde açıkta dolaşılmamalıdır.
6- Sodalı, kolalı içecekler ile maden suyunun aşırı tüketimine dikkat edilmeli ve bu içeceklerin kan basıncını arttırabileceği akılda tutulmalıdır.
7- Denize, sabah ve akşam saatlerinde, mümkünse güneşin en eğik olduğu saatlerde girilmesi, kumda güneş banyosunun özellikle kalp hastaları için uygun olmadığı, kalp hastalarının açıkta yüzmemesinin daha uygun olduğu akılda tutulmalıdır.
8- Sıcak havalara girilmeden önce kalp muayenesinin yapılarak , mevcut kalp durumunun değerlendirilmesi ve ilaçların doz ve kullanım şekillerinin yeniden ayarlanmasının uygun olacağı akılda tutulmalıdır.
9-Uzun süreli seyahatler yerine kısa süreli, çok molalı seyahatler yapılmasıda unutulmamalıdır.
Sıcak Çarpmasında Alınacak Önlemler
Aşırı sıcakta uzun süre kalmış ve olumsuz etkilenmiş olanlar:
-Çok soğuk duş alınmamalı,serin bir yere geçilip sırt üstü yatıp dinlenilmeli.
- Sıvı alınabilecek durumda ise; su, ayran, süt ve taze meyve suyu gibi sıvılar tüketilmeli.
- Vücut ısısı yüksek ise (40 derece), nemli ıslak havlu ile klima ve fanla soğutmaya çalışılmalı.
- Sıvı alınamayacak duruma gelindiyse ve bulantı ya da kusma şikayeti varsa; bir sağlık kuruluşuna başvurulup, damar yoluyla sıvı ve elektrolit alımı sağlanmalı.
- Bilinç kaybı veya kalp hastalığı varsa hastaneye nakil yapılmalıdır.
×
