Varis Yarası Önemli Bir Sağlık ve Sosyal problemdir
Venöz ülser yada toplardamarlardaki kapak yetmezliğine bağlı gelişen ayaklardaki yaralar; toplardamarlardaki aşırı basınç yüzünden derinin bütünlüğünün bozulması nedeni ile özellikle ayak bileğinde görülen ciddi sosyal problem oluşturan önemli bir sağlık sorunudur.
Varis yaraları, bacakta ortaya çıkan tüm yaraların %80’nini oluştururken, Diabetes Mellitus ve periferik arter hastalığına bağlı yaralar %20’sini oluşturmaktadır. Bu oran, varis yaralarının toplumda ne kadar sık görüldüğünü ve tedavisinde ne kadar titiz davranmamız gerektiğini tüm açıklığıyla ortaya koyması bakımından çok önemlidir.
Varis Yarasının Oluşumu
Aşağıdan yukarıya doğru akım olan toplardamarlarda kapakların bozulup, kanın ters yönde aşağı doğru akması veya toplardamarın pıhtı ve bası ile tıkanması sonunca kanın rahatlıkla yukarı akamaması bacaklarda kanın göllenmesine ve giderek toplardamar kan basıncının dokuların tahammül edebilecekleri düzeylerin üzerine çıkmasına neden olur. Yıllar içinde bu sürekli yüksek basınç nedeni ile dokularda ve özellikle bacak derisinde bozulma sonucunda bacaklarda yaralar oluşur.
Varis yaraları Ayak Bileği Yerleşimlidir
Varis yaraları genellikle ayak bileği ve diz arasında olup çoğunlukla ayak bileği ön yüz kısmında koyu renkli cilt yapısı eşliğinde kalınlaşma vardır. Genellikle bacak kısmında varisler bulunmakta olup birçok farklı boyutta ve görüntüde yaralar olabilir.
Toplardamarlara Doppler İncelemesi
Venöz ülser bir toplardamar hastalığı olup, günümüzde ileri teknolojinin getirdiği olanaklarla yapılan cerrahi işlemler sonucu toplardamardaki sorun düzeltilerek , varis ülseride tamamına yakını tedavi edilmektedir.
Sadece yarayı düşünerek yaraya yapılan tedavilerle tam sonuç alınamaz. Hastanın ayak bileğinden itibaren toplardamarlarının hepsi bu konuda uzman kalp damar cerrahları tarafından tam olarak iyi bir öykü alımı sonrası yapılan fiziki muayene ile darlık, tıkanıklık ve kaçak akım yönünden değerlendirilmelidir.
Doppler ultrasonografi temel yardımcı ve teşhis koydurucu inceleme yöntemi olup muhakkak bu konuda özelleşmiş hekimler tarafından yapılmalıdır. Doppler incelemesi özellikle hasta ayakta iken değişik manevralar uygulanarak yapılmalı, bunun sonucunda bacaktaki bütün toplardamarlar tıkanıklık ve kaçak yönünden değerlendirilmelidir. Özellikle yara tabanı ve çevresinde perforan toplardamarlarda kaçak olup olmadığına bakılması tedavide izlenecek yol ve yara iyileşmesi bakımından son derece önemlidir.
Önlemler
- Uzun süre sabit ayakta kalmamalı yada uzun süre harekersiz oturulmamalı
- Düzenli yürüyüşler, egzersiz ve baldır adelesini çalıştıran hareketler
- Kilo kontrolü
- Elastik (basınç uygulayan) çorap kullanımı
- Günde en az 2 defa 20 dakikalık süreyle ayakların elevasyonu
- Dolaşımı bozacak dar ve sıkı giysiler giyilmemesi
- Uzun yolculuklarda sık sık hareket etmek, kısa molalar vermek
- Otururken uzun süreli dolaşımı bozmaması için bacak bacak üstüne atmaktan kaçınılması
- Mümkün olduğunca bacaklara soğuk duş uygulaması , sauna ve güneş gibi sıcaktan kaçınılması ,varis ve varis yaralarında alınacak önlemlerin başında gelmektedir.
Varis Yaraları Muhakkak Tedavi Edilmelidir
Varis yaraları tedavi edilmez ve düzenli bakımları yapılmaz ise enfeksiyon gelişir,daha sonra genişler ve ağrılı hale gelir. Bu durum hastanın bacak ve ayak bileği hareketlerini etkiler ve bir süre sonra eklem hareketlerinde kalıcı kısıtlama oluşacağı için topallamaya kadar giden sağlık problemi gelişebilir .Bakımsız ve tedavi edilmemiş varis yaraları dokuların derinliğine ilerleyip kemiğe ulaşabilir , kemik iliği iltihabına yol açabilir.İyileşmeyen varis yaraları hastayı sakat bırakan, iş ve sosyal yaşantıdan koparan , yaşam kalitesini bozan bir türlü geçmeyen hale dönüşmektedir.
Varis Yara Tedavisi
Yaraların tedavisinde yaranın hızlı bir şekilde iyileşmesi ve yaranın bir daha tekrarlanmamasının engellenmesi esas amacımızdır.
Yaranın iyileşmesinde ilk etapta ; yara bakımı ve varis çorabı ya da elastik sargılarla dıştan kompresyon yapmamız gerekmektedir.Asıl önemli olan amacımız ise ; varis yarasının tekrarlanmaması için altta yatan toplardamarlardaki problemlerin çözümü ile kesin olarak gerçekleşir.
Varis yarası komplike toplardamar sorunu olmadan meydana gelemeyeceği için, toplardamardaki problemler, bu konuda uzmanlaşmış tecrübeli Kalp Damar Cerrahlar tarafından yapılan cerrahi girişimlerle çözülmeden varis ülseri kalıcı olarak ortadan kaldırmak mümkün değildir. İyi bir hasta öyküsü, titiz bir muayene ve doppler incelemesi toplardamardaki sorunu belirleyip kesin çözüm getirecek tedavinin başarılı olmasının temelini oluşturmaktadır.
